De alcholgraad (°) wordt uitgedrukt als een volumepercentage nl. aantal ml absolute ethanol in 100 ml mengsel (v/v). Deze volumetrische uitdrukking komt niet overeen met het massapercentage aangezien ethanol een lagere dichtheid heeft dan water (ca. 0.79). Berekeningen betreffende de alcoholgraad kunnen uitgevoerd worden aan de hand van formules en een omrekeningstabel. Hieronder wordt een voorbeeld uitgewerkt en de tabel kan teruggevonden worden in bijgevoegd pdf.

Het is belangrijk te beseffen dat indien in de apotheek gewerkt wordt met 'Ethanol 96%' dat deze vaak geen 96% (v/v) bevat. Drinkbare ethanol (volgens de Ph.Eur.) bevat slechts 96%(v/v) ethanol door de aanwezigheid van water die uit de lucht getrokken wordt (azeotroop mengsel). In de meeste grondstoffen wordt er nog denaturans aan toegevoegd. Dit is in België meestal 3% (v/v) ether. Hierdoor kan het zijn dat gedenatureerde 'ethanol 96%' slechts 90% ethanol (v/v) bevat. Het exacte gehalte kan steeds opgezocht worden in het analysecertificaat.

Voorbeeld: Bereiding van een alcoholoplossing van 40° vertrekkende van alcohol 96.2°

Via de tabel kan afgelezen worden dat:

alcohol 40° bevat 33.27g alcohol per 100g of 31.57g alcohol per 100ml. (interpolatie)
alcohol 96.2° bevat 94.10g alcohol per 100g of 76.03g alcohol per 100ml.

1) op basis van gewicht:  100 g alcohol van 40° bereiden

            100g alcohol van 40° bevat 33.27g absolute alcohol

            100g alcohol van 96.2° bevat 94.10g absolute alcohol

  • 33,27/94,10% = 35.36 (35.36g alcohol van 96.2° bevat 33.27g absolute alcohol)
  • 35.36g alcohol van 96.2° aanlengen met water tot 100g

2) op basis van volume: 100 ml alcohol van 40° bereiden

a) via gewicht

100ml alcohol van 40° bevat 31.57g absolute alcohol

100ml alcohol van 96.2° bevat 76.03g absolute alcohol/100mL of 94,1g/100g

  • 31,57 g /94,1% (m/m) = 33,549 g ethanol van 96,2% (v/v) (33,549 g alcohol van 96.2° bevat 31.57 g absolute alcohol)
  • 33,549 g alcohol van 96.2° aanlengen met water tot 100ml

b) via volume

100ml x 40° = X ml x 96.2°

X ml alcohol van 96.2° aanlengen met water tot 100ml.

41.58ml alcohol van 96.2° aanlengen met water tot 100ml.