Afkortingen op voorschrift

Afkorting

Naam Latijn

Betekenis

a

ante

voor

aa of ana

ana partes

van elk (gelijke delen)

ad

ad

tot (bv. een bepaald volume)

add

addere

toevoegen

adhib

adhibendum

toe te passen

ad lib.

ad libitum

naar wens

a.u.e.

ad usum externum

voor uitwendig gebruik

ad us. prop. (a.u.p.)

ad usum proprium

voor eigen gebruik

ad us. vet.

ad usum veterinarium

voor veeartsenijkundig gebruik

ac

ante coenam

vóór de maaltijd

a.n.

ante noctem

voor de nacht

appl.

applicandum

moet aangewend worden

apt.

aptus

geschikt

aq. bidest.

aqua bidestillata

tweemaal gedistilleerd water

aq.

aqua

water

aq.dest.

aqua destillata

gedistilleerd water

b.d.d. of b.i.d

bis de die of bis in die

tweemaal per dag

c.

capsula

capsule

c.

cochlear

lepel - eetlepel (15 ml)

c.

coena

maaltijd

c.

cum

met

caps. amyl.

capsula amylacea

ouwelcapsule

caps. gel. op.

capsula gelatinosa operculata

gelatinecapsule

c.c.

centimetrum cubicum

kubieke centimeter

cit.

cito

spoedig

clysm.

clysma

lavement

c.inf.

cochlear infantium

kinderlepel

c.o.v.

cochlear ovorum

eierlepel

c.p.

cochlear parvum

dessertlepel (8 ml)

c. th

cochlear theae

theelepel (3 ml)

c.c.

cochlear cafeti

koffielepel (5 ml)

c.j.

cochlear juculi

soeplepel (15 ml)

collut. (or.)

collutio (oris)

mondspoeling

collyr.

collyrium

oogwassing

comp. of cps.

compositus

samengesteld

conc.

concentratus

geconcentreerd

cont.

continens

bevattende

d.

da

geef

d.c. prohib.

da cum prohibitione

geeft met verbod (autorijden)

d.c. form.

da cum formula

geef met het voorschrift

d.c. mon.

da cum monitione

geef met waarschuwing

d.c.

durante coena

gedurende de maaltijd

d.d.

de die

per dag

dep.

depuratus

gezuiverd

d.i.d.

da in dimidio

geef de halve hoeveelheid

dil.

dilutus

verdund

div. i.p.

divide in partes

verdeel in gelijke delen

d. in dim. quant.

da in dimidia quantitate

geef in halve hoeveelheid

d. in dim.

da in dimidio

geef in halve hoeveelheid

d. i. m.m.

da in manum medici

gaaf in handen van de arts

disp.

dispensa

lever af

dos.

dosis

een dosis

d.s.

da signa

geef, schrijf op het etiket

d.s. monit.

da sine monitione

geef zonder waarschuwing (autorijden)

d.t.

dentur tales

geef een een aantal

d.t.d.

da tales doses

geef zodanige dosis

ed. VI, VII, VIII

edito VI, VII, VIII

6°, 7°, 8° uitgave vd Nederlandse Farmacopee

empl.

emplastrum

pleister

emuls.

emulsum

emulsie

exsicc.

exsiccatus

uitgedroogd

ext.

externus

uitwendig

extr. aq.

extractum aquosum

waterig extract

extr. liq.

extractum liquidum

vloeibaar extract

extr. sicc.

extractum siccum

droog extract

extr. spir.

extractum spirituosum

spiritueus extract

extr. spiss.

extractum spissum

dik extract

f.

fac

Maak

f.l.a.

fac lege artis

maak volgens de regelen der kunst

FNA

Formularium der Nederlandse Apothekers

f.s.a.

fac secundum artem

bereid volgens de kunst

ft.

fiat

dat er bereid wordt

garg.

gargarisma

gorgeldrank

gtt. aur.

guttae auriculares

oordruppels

gtt. nas.

guttae nasales

neusdruppels

gtt. ophth.

guttae ophthalmicea

oogdruppels

½ h.a.c.

dimidia hora ante coenam

een half uur voor de maaltijd

i.m.m.

in manum medici

in de hand van de arts

i.m.

injectio intramuscularia

intramusculaire inspuiting

i.v.

injectio intravenosa

intraveneuze inspuiting

i.s.c.

injectio subcutanea

onderhuidse inspuiting

int.

internus

inwendig

iter.

itera

herhaal

iter.

iteratio

herhaling

lin.

linimentum

smeersel

liq.

liquidus

vloeibaar

l.

loco

in plaats van

lev.(iss)

lev(issim)us

(zeer) licht

lot.

lotio

wassing

m. et v.

mane et vespere

's morgens en ’s avonds

m.i.

mihi ipse

voor mijzelf

m.

misce

Meng

m.d.s.

misce, da, signa

meng, geef, schrijf op etiket

muc.

mucilago

slijm

n.

nocte

‘s avonds

n.i. of ne reit of
non rep.

ne iteretur of ne reiteretur of non repetatur

niet hernieuwen / niet herhalen

oculogutt.

oculoguttae

oogdruppels

o.b.h.

omni bihorio

elke twee uur

o.d.

oculus dexter

rechter oog

o.s.

oculus sinister

linker oog

o.h.

omnia hora

ieder uur

o.b.h.

omnia bihorio

iedere twee uur

o.4.h.

omnia quaternis horis

iedere vier uur

o.m.

omnie mane

elke morgend

p.

post

na

p.c.

post coenam

na de maaltijd

per os

per os

langs de mond

P.I.M.

perculum in mora

gevaar bij uitstel

p.o.

per os

oraal

pond.

ponderosus

zwaar

pot.

potio

srank

pro die

pro die

per dag

pro inf.

pro infantum

voor kinderen

pro rect.

pro recto

rectaal

q.l.

quantum libet

zoveel u verlangt

q.pl.

quantum placet

zoveel het u behaagt

q.s.

quantum sufficit

zoveel als nodig

q.v.

quantum vis

zoveel u wil

4 d.d.

quarter de die

viermaal daags

R.

recipe

Neem

rec. par.

recenter paratus

vers bereid

reit. of rep.

reiteretur of repetatur

dat het nog eens herhaald wordt

S.

scribere

opschrijven, vermelden

s.a.

secundum artem

volgens de regels van de kunst

sc.

sub cutane

subcutaan, onderhuids

sec. CMN

secundum Codicem Medicamentorum Nederlandicum

volgens de Codex Medicamentorum Neerlandicus

s.d.d. of sem.d.

semel de die

éénmaal daags

6.d.d.

sexies de die

zesmaal daags

sicc.

siccus

droog

sig. of s.

signa

teken (= schrijf op etiket)

s.(ine) ch.  of s.c.i.

sine charta

zonder bijsluiter

s.l.

sine littera

zonder bijsluiter

sine conf. of s.c.

sine confectione

zonder (fabrieks)verpakking

si nec. sit

si necesse sit

indien nodig is

sir.

sirupus

stroop

sol.

solutio

oplossing

solv.

solve

los op

steril.

sterilisa

steriliseer

steril.

sterilis

steriel

subling.

sublingualis

onder de tong

supp.

suppositorium

zetpil

tab.

tabula

tablet

tab. vag.

tabula vaginalis

vaginaal tablet

tal.

talis of tales

gelijkaardig

t.d.d.

ter de die

driemaal daags

t.i.d.

ter in die

driemaal daags

u.c. of us. cogn.

usus cognitus

gebruik bekend

u.e. of us. ext.

usus externus

uitwendig gebruik

u.i. of us. int.

usus internus

inwendig bekend

u.n. of us. not.

usus notus

gebruik bekend

ung.

unguentum

zalf

ust

ustus

gebrand

vesp.

vespere

’s avonds